Kawenata Tauaroaro

View English version

“Ki te kotahi kākaho ka whati, ki te kāpuia e kore e whati"

Ko ngā Hapū e Toru ko Ngāti Hurungaterangi, ko Ngāti Taeotū, ko Ngāti Te Kahu
me
Scion

Te Iho

Ka whakatū, ka whakamana tēnei Kawenata Tauaroaro i te hononga ukauka o Ngā Hapū e Toru me Scion.

Ngā Rōpū

Nō Ngā Hapū e Toru, arā, nō Ngāti Hurungaterangi, nō Ngāti Taeotu, nō Ngāti Te Kahu o Ngāti Whakaue te mana whenua o te poraka whenua o Te Whakarewarewa 1, 114 heketā nei te nui, e tū ana a Scion.

Ko tā Ngā Hapū e Toru korounga e mea ana, ‘mā te whanaungatanga, ka tiakina te mana o te whenua me ngā hapū’.

I tēnei wā tonu, hei taunahatanga 'Tiriti o Waitangi' te whenua nei nā Ngā Hapū e Toru i raro i te Ture o Te Tiriti o Waitangi 1975 (WAI 533).

Ko Scion te tari rangahau matua o Te Karauna hei whakahaere i ngā mahi whakaukauka ngahere, i te haumaru koiora ngahere, i te ratorato pūnaha hauropi o ngā ngahere, i te ahuahu rākau, i te pūngao koiora rākau, i ngā rerenga para, i ngā rawa koiora kē atu.

Ko tā Scion korounga e mea ana ‘Mai i te ngahere oranga’.

Mātāpuna Tuhituhi

Ko ngā tuhinga mātāpuna o te kawenata nei ko te Kirimana Penetana me Te Tiriti o Waitangi.

Kainga

Ka tūtohu te kawenata nei i ngā mātāpono o ngā tūtakitanga katoa o ngā rōpū e rua, ā, ka whakapuaki i te hiringa o ngā rōpū e rua kia mahi ngātahi hei rangapū. Ahakoa ngā whakaritenga kē atu, ehara te kawenata nei i te herenga ā-ture, ā, kāore hoki hei whakaputaputa āinga ā-ture mō tērā, mō tērā o ngā rōpū.

Ngā Mātāpono

Ka whakatau ngā mātāpono e whai ake nei i te hononga

Whakapapa
Ko te pūtake o te hononga nei ko tō te whakapapa o ngā Nga Hapū e Toru hei mana whenua me tō rātou hononga ki a Scion e whai taitara ana ki te whenua i tēnei wā.

Kotahitanga
E mārama ana ngā rōpū e rua ki te huanga o te mahi ngātahi me te wairua o te tauawhiawhi, o te tūhonohono.

Rangatiratanga
Ka whai tonu ia rōpū, ia rōpū i tō rātou mana motuhake, i ō rātou ake korounga, otirā ka whakamihi atu tētahi ki te māramatanga ā-ao o tērā atu.

Ka mahi tahi Ngā Hapū e Toru me Scion ina pupū ake ngā whāinga hou e whai hua ai ngā rōpū e rua, e tika ai hoki te kāwana tahi me te whakahaere tahi.

Manaakitanga
Ka whai koha, ka pono, ka māhaki, ka atawhai te tauaroaro o ngā rōpū. Ka manaakitia ngā manuhiri kia mau tonu ai tō rātou mana me tō ngā rōpū e rua nei.

Tiakina te mana o te whenua
Kei ngā rōpū e rua te mana kia tiakina te whenua me ngā rerenga wai mo te uri whakatupu.

Ukaukatanga

Ka ukauka te kawenata nei, tae noa ki te wā e whakaae ngātahi ā-tuhi nei ngā rōpū e rua kia whakamutua atu.

Pūrongorongo ā-Tau

Ka whakaae ngā rōpū e rua ki ngā aronga matua i ngā wātaka mahi ā-tau e rua.

Ka hui tahi te māngai o tērā rōpū me tō tērā atu i ia toru marama, i ia marama, hei itinga iho, kia kōrerorero, kia whakaae i te āhua o te hononga, i te ahunga o ngā aronga matua, i ngā huanga mō ngā rōpū e rua, i ngā take kē atu me ngā takutaku.

Ka whakawhanake ngātahi ngā rōpū e rua i te pūrongo ā-tau o te ahunga whakamua kia horaina i te aroaro o te poari o tērā, o tērā.

Panonitanga Kawenata

Ka taea te whakapanoni i te kawenata ina whakaae ā-tuhi ngā rōpū e rua.

Mana Whakairo Hinengaro

Ko te mana whakairo hinengaro me te mātauranga ka mau mai ki te hononga o te kawenata nei, ka puritia tonutia e tērā rōpū, e tērā rōpū.

Wawao Raweoi

Ki te pupū ake te raweoi, ka whai ngā rōpū e rua i ngā tikanga o te whai koha me te mahi tahi hei kōrerorero, hei whiriwhiri i te whakaritenga e whakaae ai ngā taha e rua.


Kua hainatia i te 25 o Hereturikōkā 2022, hei ringa mō Ngā Hāpū e Toru e:
Veronica Butterworth me Hokimatemai Kahukiwa

Kua hainatia i te 25 o Hereturikōkā 2022, hei ringa mō Scion e:
Dr Helen Anderson